Gabriel Metsu - De Triomf der Gerechtigheid - 1652/1654
De Triomf der Gerechtigheid is geschilderd door de zeventiende-eeuwse schilder Gabriel Metsu (1629-1667) uit Leiden. Het schilderij behoort tot de collectie van het Mauritshuis in Den Haag. Het schilderij is als stageproject in het restauratieatelier van het museum technisch onderzocht en gerestaureerd. Dit gebeurde onder begeleiding van schilderijenrestaurator Sabrina Meloni en hoofd collectie Edwin Buijsen.
Het schilderij ging schuil onder een sterk vergeeld en vlekkerig vernis. Daarnaast bevatte het schilderij overschilderingen en oude, verkleurde retouches die de voorstelling verstoorden.
De restauratie bestond onder andere uit vernisafname, het verwijderen van overschilderingen en oude retouches en het aanbrengen van nieuwe retouches.
Na de restauratie is het schilderij in langdurige bruikleen gegaan naar Museum De Lakenhal in Leiden.
Voor behandeling.
Gabriel Metsu - De Triomf der Gerechtigheid - 1652/1654 - 152.5 x 120 cm - olieverf op doek.
_saturated_2.jpg)
Metsu - De Triomf der Gerechtigheid - Tijdens vernisafname. Rechts is het vernis verwijderd, links is het vernis nog aanwezig.
Vernisafname
Het verouderde, vergeelde vernis verstoorde de kleuren en kleurcontrasten van het schilderij. Daarnaast waren kleine details in de voorstelling minder goed zichtbaar doordat het oude vernis met de tijd minder transparant was geworden.
Met organische oplosmiddelen en wattenstaafjes kon het vernis van de meeste delen van het schilderij worden verwijderd. Op sommige plekken was het vernis dikker. Hier is gewerkt met een oplosmiddel in gelvorm, aangebracht op tissues die op het vernis werden gelegd. Op deze manier kon het oplosmiddel langer zijn werk doen en kon het vernis goed worden opgelost en verwijderd.
Metsu - Triomf der Gerechtigheid -Tijdens vernisafname met oplosmiddelen en wattenstaafjes.
Metsu - Triomf der Gerechtigheid - Tijdens vernisafname met een oplosmiddel in gel vorm en tissues.
Gabriel Metsu - De Triomf der Gerechtigheid - Voor verwijderen van de overschildering.
Overschilderingen en oude retouches verwijderen
Over de witte draperie van het liggende figuur was lichtgrijze overschildering aanwezig. Het was niet duidelijk wanneer en waarom deze overschildering was aangebracht. Wel was duidelijk dat het niet door de schilder zelf was aangebracht en dat de originele draperie eronder nog in goede staat was. Om deze reden werd besloten de overschildering te verwijderen.
De overschildering was een moeilijk op te lossen olieverflaag. Na veel verschillende tests werd er een solvent surfactant gel gevonden die de overschildering kon verwijderen zonder de verf eronder aan te tasten.
De fijne kleurnuances en donkere schaduw partijen van de originele draperie zijn nu weer zichtbaar, waardoor de dieptewerking van de voorstelling is verbeterd.
Gabriel Metsu - De Triomf der Gerechtigheid - Tijdens het verwijderen de overschildering met een solvent surfactant gel.
Retoucheren
Het schilderij was op veel plekken sleets geworden door meerdere (ingrijpende) restauratiebehandelingen die in het verleden zijn toegepast.
Zo is het kleine, staande engeltje ooit overschilderd geweest en vervolgens weer schoongemaakt, waardoor op veel plekken de originele verflaag is beschadigd. Deze beschadigde delen zijn geretoucheerd waardoor deze niet meer storen en het beeld als geheel rustiger is geworden.
Voor retoucheren.
Na retoucheren.
Voor retoucheren.
